Aanschaf en ziekten

Aanschaf
Stel u bent van plan bent om een Morelia viridis (of wat voor slang dan ook) aan te schaffen. Dan zijn er enkele feiten om op te letten. Zorg ten eerste dat er een geschikt terrarium voor het dier beschikbaar is. Zorg dat u al enigszins op de hoogte bent van de gedragingen en eisen van de aan te schaffen soort. Zijn de overige huisgenoten het er mee eens dat er een slang in huis komt? Zijn er plaatselijke gemeentelijke verordeningen tegen het houden van bepaalde dieren enz.
Zijn de uitkomsten in u voordeel en u gaat daadwerkelijk een dier aanschaffen, houdt u dan aan de volgende regels.
Observeer het dier enige tijd in zijn terrarium.
Maakt het dier een goede indruk?
Is het terrarium schoon? Zijn er andere (slecht uitziende) dieren in hetzelfde terrarium aanwezig?
Ziet het dier er krachtig uit?
Reageert het alert op zijn omgeving?
Zijn de ogen helder?
Is het dier vrij van wonden, bulten?
Is de cloaca schoon en zijn er geen oude vervellingsresten.
Is de bek schoon, vrij van overtollig slijm en bloedinkjes
Heeft het dier last van uitwendige parasieten zoals teken of mijten?
Vraag aan de verkoper of het dier eet en zo ja wat
Bent u tevreden over het dier dan kunt u tot de aanschaf overgaan.

Quarantaine:
Nieuw aangeschafte dieren of dieren die ziekteverschijnselen vertonen moeten in een apart quarantaineterrarium worden gehouden. Dit terrarium dient zeer steriel te zijn ingericht. Hoewel het vaak niet haalbaar is, kan dit terrarium het best in een aparte ruimte zonder andere slangen worden geplaatst. De bodembedekking kan het beste bestaan uit enkele lagen krantenpapier. Een waterbak en enkele rustplaatsen in de vorm van takken kunstof pijpen completeren de inrichting. De waterbak dient iedere dag te worden ververst en de bodem moet steeds schoon en droog blijven. Reinig elke keer nadat u in dit terrarium heeft gewerkt zeer goed uw handen. De verlichting voor dit terrarium bestaat uit een spotlamp evt. aangevuld met een warmtemat. De verlichting dient ca. 15 uur per dag te branden en de mat dient constant aan te staan. De termijn van de quarantaineperiode dient minimaal acht tot twaalf weken te bedragen. Laat het dier in deze tijd zoveel mogelijk met rust, voorkom stress en hanteer het dier alleen voor de noodzakelijke handelingen. In deze periode moet het dier nauwlettend worden gade geslagen. Het moet op uitwendige parasieten zoals mijten en teken worden gecontroleerd. Als het dier eet kunnen we na de eerste ontlasting een ontlastingonderzoek laten doen. Worden er evt. parasieten of bacterien aangetroffen dan kunnen wij een behandeling starten. Is een dier na de quarantaineperiode vrij van parasieten en eet het normaal dan kan het in een permanent terrarium worden geplaatst.

Kweken:

Hygiene;
Een van de belangrijkste facetten van het slangenhouden is hygiene. Zorg altijd dat de waterbak schoon is en helder water bevat. Laat ontlasting nooit liggen en verschoon de bodem regelmatig. Reinig na iedere keer dat u uw dieren heeft gevoerd gehanteerd of schoongemaakt uw handen voor u naar een ander terrarium gaat.
Gebruik hiervoor een desinfecterende zeep of een handcleaner. Ontsmet ook regelmatig voederpincetten, slangenhaken enz. Onthoudt dat de mogelijkheid van een infectie (ook bij u) altijd bestaat.

Ziekten en afwijkingen:

Problemen met de vervelling:
Het kan voorkomen dat een slang zijn oude huid niet in een keer verliest, maar dat deze er in stukjes afkomt. Dit is vaak te wijten aan verkeerde omstandigheden in het terrarium zoals een te droge lucht. Dit kan worden voorkomen door regelmatig te sproeien met lauw water zeker in de tijd dat de slang in een vervellingfase zit.
Mocht het toch nog eens voorkomen dat een dier slecht vervelt, dan kan de oude huid worden verwijderd door het dier enkele uren in een plastic krat met enkele lagen natte doeken te plaatsen. Na een uur of twee halen we het dier uit de krat en wrijven in de richting van de staart het oude vel eraf. Speciale aandacht moet worden besteed aan de huid rondom de ogen. Komt het regelmatig voor dat een of meerdere dieren slecht vervellen dan kan het zijn dat de dieren vitaminen te kort komen. Regelmatig toedienen van een multivitamine-preparaat kan dan uitkomst bieden. Let op: grote en zware slangen vervellen bijna nooit meer in een stuk maar wrijven de huid er in stukken af.

Voedselweigering:
Slangen vasten vaak enkele maanden per jaar om uiteenlopende redenen, b.v. een nieuw terrarium, een nieuwe partner, aankondiging van de winterrust, stress, paringstijd enz. Als u er zeker van bent dat uw dieren gezond zijn kan het geen kwaad als zij eens enkele weken vasten.
Wel moet u blijven opletten of uw dieren geen abnormaal gedrag gaan vertonen.

Braken:
Braken komt voor als uw dieren gehanteerd worden kort nadat ze hebben gegeten. Ook wil een plotselinge grote hoeveelheid licht, b.v. Als s 'nachts plotseling de lichten nog eens worden aangedaan, voor braken zorgen. Dieren die te koud worden gehouden en hun voedsel niet kunnen verteren braken ook na enkele dagen hun prooi weer uit. In al deze gevallen gaat het om een incident. Houdt het braken aan dan is het raadzaam contact op te nemen met een ter zake kundige. (Zie Gastro-enteritis)

Salmonella:
Er worden in slangen een aantal stammen van de salmonellabacterie aangetroffen. Ernstige gevallen kunnen stinkende groene ontlasting en diaree veroorzaken. Een antibiotica kuur in overleg met een dierenarts is vaak afdoende.
Salmonella bij reptielen is besmettelijk voor mensen.

Wormen:
Parasitaire wormen komen in de ingewanden van veel slangen voor. Dit zorgt normaal niet voor veel problemen. Maar als een dier langere tijd niet eet kunnen deze wormen de overhand krijgen en een dier totaal verzwakken. Behandeling met een ontwormingsmiddel is doeltreffend mits de diagnose snel wordt gesteld en de dosering nauwkeurig wordt gehandhaafd.

Mijten en teken:
Mijten zijn kleine rode tot bruine parasieten die op de huid en tussen de schubben van slangen leven. Vaak zien we een witte stof op het slangenlichaam, dit is de ontlasting van de mijten. Mijten zijn bloedzuigers die de slang snel kunnen verzwakken en allerlei ziekten kunnen overbrengen. Vaak worden ze meegebracht door prooidieren Een goed middel tegen mijt is BIO-KILL, een middel in spuitbus verpakking. Dit wordt volgens de gebruiksaanwijzing in het terrarium verneveld en werkt langdurig door. Teken zijn net als mijten bloedzuigers alleen zijn ze aanzienlijk groter. Teken komen normaal gesproken alleen op wildvang dieren voor en zitten tussen de schubben, vooral bij de ogen en de zone rond de cloaca. Ze zijn de herkennen aan hun rode kleur waardoor het lijkt bij kleinere teken alsof de slang een rode schub heeft. Als een teek zich heeft volgezogen met bloed kan hij wel zo groot als een erwt zijn. De teken zijn te verwijderen door met een speciaal voor dit doel vervaardigd tangetje of een pincet de teek een kwart slag te draaien en tegelijk te trekken. In oude literatuur staat nog vermeld dat de teken eerst moeten worden verdoofd met alcohol of iets dergelijks. Tegenwoordig weten we dat de teken hiervan gaan braken. Dit braaksel kan allerlei infecties opleveren waaronder de Lyme ziekte.

Verkoudheid en longontsteking:
Verkoudheid en longontsteking ontstaan vaak door koude natte bakken en tocht. Zorg dat de bodem van het terrarium altijd relatief droog blijft. Let op tocht als u de dieren uit het terrarium haalt! Mochten uw dieren toch eens verkouden worden dan ziet u dit vaak aan de ademhaling. Vaak houden ze hun bek een stukje geopend en ademen "pompend", ook komt er vaak wat slijm uit de neus en mond. Verhoog de temperatuur tot ca. 35 C en sproei twee maal per dag de bak nat. Als er na twee weken geen verbetering optreedt moet een dierenarts worden geraadpleegd en eventueel een antibiotica worden toegediend

Gastro- enteritis:
Deze ziekte wordt veroorzaakt door een amoebe, Entamoebe invadens die voorkomt in het spijsverteringskanaal. De ziekte kan in korte tijd tot de dood van een slang leiden. De symptomen zijn uitbraken van de prooi en een witte slijmachtige ontlasting. Deze ziekte is zeer besmettelijk en dieren dier hier aan lijden moeten meteen worden geisoleerd. Als er zeer snel een diagnose wordt gesteld is een dier nog met medicijnen te redden.

Flagelaten:
Flagelaten zijn inwendige parasieten die voor het blote oog niet te zien zijn. Een zware flagelaten infectie kan dodelijk zijn. Flagelaten tasten de darmwand aan en doordat deze vernietigd wordt kan het dier geen voedsel meer verteren. De symptomen van flagelaten zijn een verlies van eetlust en een donkere losse ontlasting.
Ook braken komt voor. Als dit bij een van uw dieren voorkomt moet u meteen een ontlastingonderzoek laten verrichten. Als er overgrote aantallen flagelaten worden aangetoond moet het dier worden behandeld. Besmette dieren moeten worden gesoleerd en behandeld worden met Flagyl in overleg met een dierenarts.

Mondrot (Stomatitis ulserosa)

De ziekteverwekkers:
Van Stomatitis ulserosa bestaan twee vormen. De meest voorkomende vorm wordt vaak veroorzaakt door bacterin vooral Aeromonas sp. En daarnaast Pseudemonas fluorenscens en Pasteurella haemolytica. Als tweede vorm (zeldzaam) komt een schimmel voor, namelijk Canida albicans.

Het begin van de ziekte;
Stomatitis ulcerosa ontstaat vaak als dieren met te veel exemplaren in te kleine en onhyginische onderkomens worden gehouden. De bacterien die sommige dieren herbergen, worden zo gemakkelijk overgedragen, vaak via het drinkwater en kunnen zich ongehinderd verminderen. Deze kunnen dan een ernstige bedreiging gaan vormen voor hun steeds zieker wordende gastheer.

Het ziektebeeld:
Het ziektebeeld uit zich meestal in eerste instantie in voedselweigering en typisch gedrag, wat gepaard kan gaan met bek wrijven en met de bek een stukje openliggen. Dit laatste komt door irritatie in de bek die in het beginstadium van de infectie rood en wat opgezwollen is. In de bek zien we verder een verhoogde slijmproductie wat zich vooral in een gevorderd stadium manifesteert in bemoeilijkt ademen. Ook ontstaan er slijmvliesbeschadigingen in de hele bek en soms in de keel. Rond de tanden gaat zich onder invloed van bacterien een wit-gele kaasachtige laag van afstervend weefsel vormen. De infectie begint meestal in de bek, van waaruit zij zich naar andere lichaamsdelen kan verspreiden. De infectie kan echter ook primair in andere lichaamsdelen ontstaan en leidt, als er geen maatregelen worden genomen onherroepelijk tot de dood.

De bestrijding van de ziekte:
Voeg per liter drinkwater 6 ml HCL 1-(zoutzuur 1 normaal) toe en ververs dit iedere dag. Maak de bek van het zieke dier minstens twee maal per dag schoon met waterstofperoxyde 3%. In de bek moeten eventuele losse tanden en afgestorven weefsel worden verwijderd en daarna moet de bek worden gespoeld met aangezuurd water. Mocht er binnen 10-14 dagen geen verbetering optreden dan is het raadzaam een dierenarts te raadplegen voor een antibioticabehandeling. Voor de bovenstaande behandeling is van een bacterile besmetting uitgegaan. Mocht echter een microscopisch onderzoek uitwijzen dat een schimmel de verwekker is (komt zelden voor) dan geldt een andere behandeling. In het begin behandelt men het dier precies hetzelfde, alleen wordt i.p.v. een lokaal antibioticum nu een antischimmelpreparaat gebruikt, b.v. Nystatine. Nystatine is zowel in zalfvorm als in pillen van 500.000 I.E. te verkrijgen. Deze pillen zijn te prefereren boven de zalf, omdat aanbrengen van de zalf in de bek het ademen weer bemoeilijkt. De pillen worden fijngestampt en met 1 ml Glycerine vermengd. Dit papje is gemakkelijk in de bek te verspreiden.
Mocht dit geen resultaat geven dan kunnen de aangetaste tanden voorzichtig worden verwijderd. Dit kan korte tijd hevig bloeden, maar de bloeding stopt vrij snel.
U kunt als het gestolde bloed verwijderd is de bek behandelen met de genoemde oplossing. Deze behandeling kunt u wekelijks herhalen, tot de bek geheel genezen is.

Schubrot:
Schubrot is een aandoening die wordt veroorzaakt door vuile of natte bodemgrond. Vaak worden dieren tijdens transport en in terraria in de winkels genfecteerd. Dieren liggen soms weken met grote aantallen op een zeer beperkte ruimte met ontlasting en oude vervellingsresten. In dit milieu ontstaat een bacterie die besmettelijk is en een incubatieperiode heeft van enkele weken.
Zo kan een dier dat tijdens de aanschaf een puntgave buik had plotseling allerlei bruine tot rode buikschubben vertonen. Deze lichtte open wonden verraden het begin van de ziekte. Hoewel deze ziekte snel woekert en binnen aanzienlijke tijd voor enorme wonden kan zorgen, is hij meestal goed te genezen. Zet een aangetast dier in een terrarium met een bodembedekking van krantenpapier. Verstrek een waterbak die net groot genoeg is om uit te drinken en hou het terrarium droog. Reinig het dier rondom met ruim waterstofperoxyde 3%.
Na droging (enkele minuten) Wordt het aangetaste gedeelte behandelt met Gentiaanviolet. Dit middel tegen hoefrot voor vee is in vloeibare vorm en spuitbus uitvoering verkrijgbaar bij de dierenarts.
Het lijkt op het eerste gezicht op ouderwetse schrijfinkt maar het vlekt nog beter. Aangetaste kleding vloerbedekking of andere materialen zijn voor altijd verloren dus enige voorzichtigheid is hier geboden. Het beste is om met b.v. EHBO handschoenen o.i.d. het dier in een lege kartonnen doos te behandelen. Na ongeveer een kwartier drogen kan het dier in het terrarium worden geplaatst. Deze behandeling dient evt. wekelijks te worden herhaalt. De gentiaanviolet stopt de uitbreiding van de schubrot en na de eerstvolgende vervelling zou het dier op wat littekens na hier weer vrij van moeten zijn. In een enkel hardnekkig of ernstig geval is het toedienen van een breedspectrumantibioticum vereist.
Om schubrot te voorkomen is het aan te raden om het dier na aanschaf meteen tijdens de quarantaineperiode te reinigen met waterstofperoxyde 3%.